Terroristische aanslagen in Nederland leken lange tijd ver weg. Tot Parijs en Brussel een aantal jaren geleden werden getroffen en het ineens dichtbij kwam. Voor GHOR Haaglanden reden om nog eens kritisch te kijken naar de organisatie van hulpverlening bij (grootschalige) incidenten. Dit leidde tot een uniek convenant tussen GHOR Haaglanden en de huisartsenposten in de veiligheidsregio Haaglanden, dat op 18 december 2024 werd ondertekend.
“De aanslagen in Parijs en Brussel hebben ons wakker geschud”, vertelt Antoinette Gelton, Senior Beleidsmedewerker bij GHOR Haaglanden. “We vroegen ons af: Wat als zoiets hier gebeurt? Beschikken we dan wel over voldoende capaciteit en kennis? En maken we wel optimaal gebruik van het potentieel van alle zorgaanbieders in de regio bij incidenten?”
Van oefening naar innovatie
De GHOR besloot samen met de zorginstellingen voor acute zorg in de regio plannen te maken over hun handelen bij extreem geweld, zoals terrorisme. Tijdens een grootschalige oefening was huisarts Ingeborg Rozenboom aanwezig als waarnemer. Het viel haar op dat er veel verwijzingen werden uitgeschreven naar huisartsen. Antoinette: “Dat bracht ons op het idee om huisartsenzorg ter plaatse te verlenen voor slachtoffers die nog zelfstandig kunnen lopen; de zogeheten T3-slachtoffers. Vaak zijn zij met een simpele pleister of hechting al geholpen en kunnen dan direct door naar huis. Daarmee verminder je de druk op de reguliere zorg.”
Deze inzichten leidden tot gesprekken met Haaglandse dokters (Hadoks); een samenwerking van drie huisartsenposten in regio Haaglanden. Het idee ontstond om voor Veiligheidsregio Haaglanden een pool samen te stellen van gespecialiseerde huisartsen die verspreid werkzaam zijn bij de huisartsenpost in Delft, Westland, Zoetermeer en de drie posten van Hadoks. “De motivatie om als huisartsen beschikbaar te zijn voor de behandeling van T3-slachtoffers bij incidenten, had ermee te maken dat je met deze pre-hospitale aanpak de huisartsenposten en de reguliere zorg ontlast”, vertellen Ingeborg en Mart den Heijer namens de huisartsenposten in de regio Haaglanden. “Die pool zat in korte tijd vol met zeker 15 huisartsen en twee mobiel (medisch) assistenten in dienst van Hadoks. We konden dus al snel gaan trainen en oefenen om te leren samenwerken met de anderen hulpverleners die altijd al bij incidenten ter plaatse zijn.”
Versterking van de hulpverlening
Om de samenwerking met huisartsen te bezegelen, tekenden GHOR Haaglanden en de huisartsenposten eind vorig jaar een convenant. Dit nieuwe convenant is een versterking van de pre-hospitale keten. “De huisartsen sluiten aan bij de bestaande werkwijze van de hulpdiensten als het Rode Kruis, de ambulancediensten (RAV) en het Mobiel Medisch Team (MMT). Een voorwaarde daarbij was wel dat we zo min mogelijk nieuwe procedures wilden introduceren”, benadrukt Antoinette, en dat is gelukt. De huisartsen oefenen regelmatig met andere hulpdiensten. Deze praktijkoefeningen zijn essentieel voor een soepele samenwerking tijdens echte incidenten.
Uniek in Nederland
Waar de GHOR de inzet van alle hulpdiensten coördineert tijdens incidenten, neemt Hadoks de volledige coördinatie van de huisartsenpool op zich. “We gebruiken
bijvoorbeeld een speciale alarmeringsapp bij incidenten”, vertellen Ingeborg en Mart. “De huisartsen en mobiel (medisch) assistenten uit de pool kunnen daarop direct reageren of ze beschikbaar zijn of niet. We kunnen in elk geval altijd rekenen op twee huisartsen en twee mobiel (medisch) assistenten. Daarnaast heeft Hadoks altijd een speciaal piketvoertuig paraat staan met alle materialen die de huisartsen ter plaatse nodig hebben. De huisartsen hoeven dus zelf niets mee te nemen.” Antoinette voegt daaraan toe: “We zijn de eerste regio in Nederland die de inzet van huisartsen bij incidenten op deze manier heeft georganiseerd. Alle betrokken partijen zijn enthousiast over deze samenwerking.”
Stap vooruit in professionaliteit en efficiëntie
Het convenant bevat naast afspraken over op- en afschalen en informatiemanagement gedetailleerde werkafspraken in de bijlage voor de inzet van huisartsen bij incidenten. Dit protocol is tot in detail beschreven. Bijvoorbeeld welke hulpverleners er allemaal aanwezig zijn en wat je kan verwachten van elkaar? Met dit convenant heeft de geneeskundige hulpverlening in de veiligheidsregio Haaglanden weer een flinke stap vooruitgezet in professionaliteit en efficiëntie. Een
mooi voorbeeld hoe goed doordachte samenwerking tussen verschillende zorgpartners de hulpverlening kan versterken. “Als er regio’s in Nederland zijn die geïnteresseerd zijn in onze aanpak, kunnen ze gerust contact met ons opnemen. We delen onze kennis en ervaringen graag”, besluit Antoinette.
“Dankzij het convenant hebben we nu de zekerheid dat er huisartsen aanwezig zijn bij incidenten. Dat is geweldig, want als professionals kunnen we dan samen overleggen welke zorg er nodig is. De T3-slachtoffers met kleine verwondingen krijgen ter plekke de beste zorg die meteen wordt afgerond en geregistreerd. De huisartsen verlichten hiermee echt de druk op de ambulancedienst en reguliere zorg.”
Marc Keessen, Officier van Dienst Geneeskundig bij GHOR Haaglanden
“Bij incidenten verzorgen wij de T3-slachtoffers zelfstandig op onze post. Soms twijfelen we of er meer zorg nodig is. De huisartsen kunnen dankzij hun aanwezigheid die twijfel direct wegnemen. Door ter plekke overleg te voeren over de specifieke zorgvraag, kunnen we meteen de juiste hulpverlening inzetten. Zo wordt niemand onnodig belast. Bovendien kunnen de huisartsen direct medicijnen voorschrijven of een doorverwijzing meegeven voor specialistische zorg, waarmee de huisartsenposten worden ontlast. De aanwezigheid van huisartsen bij incidenten is een waardevolle toevoeging waar vooral de slachtoffers sneller en beter mee geholpen zijn. We zij erg blij met deze samenwerking.”
Jesse Pollé, Hoofd Noodhulpteam Rode Kruis Haaglanden
Aschwin Berkhout, Chauffeur Noodhulpteam Rode Kruis Haaglanden
“Huisartsen vormen een onmisbare schakel op de T3-locatie. In de hectiek van acute hulpverlening moeten we razendsnel beslissen of iemand met ons meegaat of niet. Vaak onder extreme druk. Huisartsen brengen extra expertise en hebben de tijd om slachtoffers ter plaatse zorgvuldig te beoordelen en te spreken. Door hun betrokkenheid kunnen we samen beter onderbouwde keuzes maken, en dat komt de kwaliteit van de zorg alleen maar ten goede.”
Floris Hensbroek, Oefenontwikkelaar & Oefenleider RAV Haaglanden
